Залатое руно - міфы Старажытнай Грэцыі

Словазлучэнне «залатое руно» іншасказальна азначае багацце, якім кожны імкнецца авалодаць. Гэта паняцце цесна звязана з грэцкай міфалогіяй і адважнымі арганаўты, адправіцца ў далёкае Калхіду, каб пазмагацца са страшным цмокам і займець чароўную авечую шкуру - сімвал багацця і працвітання.

Што такое залатое руно?

Само слова «руно» азначае шэрсць авечкі, якая састрыгайце з жывёлы, не наносячы яму шкоды. Раней каштоўны метал на Каўказе здабывалі, апускаючы авечую шкуру ў ваду златоносной ракі, і макулінкі каштоўнага металу асядалі ў доўгай поўсці. Гэты спосаб здабычы не пацверджаны, таму да канца не ясна, як выглядае залатое руно: існавала такое ў рэчаіснасці ці гэта адна з шматлікіх легенд Элады.

Залатое руно - міфы Старажытнай Грэцыі

Існуе некалькі варыяцый старажытнагрэцкіх міфаў, якія распавядаюць пра тое, што такое залатое руно: легенда абвяшчае, што жыў грэчаскім горадзе Архамена цар Афамант, палюбіла яго багіня аблокаў Няфела, і былі ў іх дзеці - сын Фрыкс і дачка Гела. Аднак Няфела была багіня вечна сумная, меланхалічная і таму надакучыла цара, і той ажаніўся з дачкой фіванскай цара. Злая мачыха неўзлюбіла дзяцей Афаманта і вырашыла іх загубіць.

Даведалася пра гэта Няфела і паслала сваім дзецям з нябёсаў цудоўнага барана, на спіне якога Фрыкс i Гела ратаваліся ад пераследу злой мачахі. Сыну цара атрымалася пазбегнуць пагоні ў берагоў Калхіды (цяперашняя Грузія). Афамант ў якасці падзякі прынёс гэтага барана ў ахвяру, а шкуру падарыў кіраўніку гэтай краіны. Пасля шэрсць чароўнага барана стала своеасаблівым сімвалам росквіту краіны колхаў. Яна ахоўвалася лютым вечна нядрэмным цмокам ў таямнічай гаі. Дастаць рэліквію было практычна немагчыма, і толькі адзін герой на гэта адважыўся.

Дзе знаходзілася залатое руно?

Залатое руно, міф пра які склалі старажытныя эліны, знаходзілася на самай справе на беразе Чорнага мора, на тэрыторыі сучаснай заходняй Грузіі, у дзяржаве Калхіда. Гэта продак першага феадальнага грузінскай дзяржавы, якое аказала вялікі ўплыў на фарміраванне грузінскага народа. Там, на тэрыторыі горада Сенети, пры раскопках былі знойдзеныя матэрыялы, якія праліваюць святло на гісторыю з дадзенай незвычайнай авечай шкурай і яе выкраданне.

Хто ахоўваў залатое руно?

Будучы сімвалам багацця і працвітання, шэрсць чароўнага барана старанна ахоўвалася колхаў, вісела на свяшчэнным дубе ў таямнічай гаі, а побач на варце стаяў нядрэмны агнядышны цмок. Залатое руно здабыў грэцкі герой Ясон хітрасцю. З дапамогай дачкі багіні вядзьмарства Медэі герой пракраўся да варту чароўнага артэфакта, усыпіў яго і завалодаў скарбам. Каб даведацца, хто хадзіў па залатое руно, звернемся зноў да Старажытнай Грэцыі.

Хто здабыў залатое руно?

Патокі цара Афаманта не маглі падзяліць уладу. Праўнуку цара Ясону прыйшлося хавацца ў гарах ад пераследаў свайго дзядзькі - падступнага Пелия. Правёўшы 20 гадоў на выхаванні ў мудрага Кентаўр Хірон, юнак стаў адважным і моцным, таму ў баі яго было ўжо не перамагчы, і Пелiй увесь вырашыў дзейнічаць хітрасцю. Ён сказаў пляменніку, што каб адмовіцца ад пасаду, неабходна вярнуць на радзіму знакамітае залатое руно. Адважны герой адразу ж узяўся выконваць заданне і набраў цэлую каманду адважных воінаў.

Карабель смельчакоў, хто плаваў па залатое руно, быў названы «хуткім» - «Арго», а самі добраахвотнікі назваліся арганаўты. Мноства перашкод прыйшлося пераадолець Ясону, перш чым ён здолеў даплысці да краіны колхаў, дзе знаходзілася залатое руно, і арганаўты яму дапамагалі ў гэтым: змагаліся з волатамі і страшнымі гарпіі, пазбавілі Віфанію ад дэспатычнага цара і дапамагалі на сваім шляху ўсім, хто мае патрэбу ў дапамозе. Толькі праз шмат гадоў здолелі воіны нарэшце дасягнуць берагоў Калхіды і завалодаць запаветным артэфактам. Ясон і залатое руно, здабытае ім, праславілі старажытную Эладу.